تحصیل داروسازی در هند

داروسازی را می توان جزو محبوب ترین رشته ها بین متقاضیان تحصیل در خارج از کشور به حساب آورد و اگر بخواهیم محبوب ترین مقاصد برای تحصیل این رشته را نام ببریم، حتما باید اسمی از هند هم بیاوریم. تحصیل داروسازی در هند چه شرایطی دارد که بسیاری از علاقمندان داروسازی را به انتخاب این کشور ترغیب می کند؟ در این مطلب شرایط تحصیل داروسازی در هند را بررسی می کنیم. با ما همراه باشید.

وقتی صحبت از تحصیل علوم پزشکی در خارج از کشور باشد، قبل از هر چیز باید به لیست دانشگاههای مورد تأیید وزارت بهداشت مراجعه کرد و به دنبال نام کشور مورد نظر و دانشگاههای مورد تأیید آن گشت. در مورد هند این جستجو نتیجه مثبتی دارد و می توان نام چند دانشگاه هند را در لیست وزارت بهداشت دید؛ دانشگاههایی که دوره های داروسازی را هم ارائه می کنند. بنابراین شما می توانید با انتخاب درست دانشگاه، به تحصیل داروسازی در هند مشغول شوید و در آینده هم مشکلی برای کار کردن در ایران نداشته باشید.

دانشگاههای مورد تأیید وزارت بهداشت ایران در هند برای سال تحصیلی 2022-2021

وزارت بهداشت ایران، در حال حاضر دانشگاههای زیر را برای تحصیل علوم پزشکی در هند معتبر می داند:

1. Aligarh Muslim University
2. All India Institute Med Sciences New Delhi
3. Banaras Hindu University
4. Christian Medical College & Hospital (CMCH) Vellore
5. Jamia Hamdard, New Delhi فقط داروسازی و طب سنتی
6. Manipal Academy of Higher Education
7. Panjab University
8. University of Delhi

نکته مهمی را درباره لیست دانشگاههای مورد تأیید وزارت بهداشت باید بدانید. این لیست هر سال نسبت به سال قبل، کم یا زیاد تغییر می کند و حتما در مرحله تحقیق و مشاوره برای انتخاب کشور و دانشگاه مقصد، به جدیدترین و آخرین لیست منتشرشده همان سال توجه کنید.

نکته دیگری که باید در نظر بگیرید، ظرفیت دانشگاههای هند برای پذیرش دانشجویان خارجی است. واضح است که این دانشگاهها مثل هر دانشگاه دیگری تعداد محدودی دانشجو را می توانند بپذیرند و برای پذیرش دانشجویان خارجی هم محدودیت دارند و در هر زمانی از سال برای ثبت نام، ظرفیت خالی ندارند. بی توجهی به این موضوع می تواند فرد را برای تحصیل داروسازی در هند دچار مشکل سازد.

به جز اعتبار دانشگاه ها، برای اینکه تحصیل داروسازی در هند را به کشورهای دیگر ترجیح بدهیم دلایل دیگری هم وجود دارند. شرایط پذیرش آسان و هزینه هایی که در مقایسه با دیگر کشورها کمتر هستند (به ویژه هزینه زندگی در هند) را می توان به عنوان دیگر مزایای تحصیل داروسازی در هند برشمرد.

دوره های داروسازی در هند

با توجه به اینکه در هند دوره های داروسازی مختلفی ارائه می شوند و لزوما امکان انتخاب همه آنها برای متقاضیان ایرانی وجود ندارد؛ به جز انتخاب دانشگاه، در انتخاب دوره هم باید دقت کافی صورت بگیرد.

به طور کلی دو مسیر برای تحصیل در رشته داروسازی در هند وجود دارد:  دوره ناپیوسته و دوره پیوسته.

۱- دوره ناپیوسته:

این مسیر با دوره 4 ساله  B. Pharm (لیسانس داروسازی) شروع می شود و سپس می توان آن را با شرکت در دوره 2 ساله M. Pharm (فوق لیسانس داروسازی) یا دوره 3 ساله D. Pharm (دکترای ناپیوسته داروسازی) ادامه داد. دانشجویان به این نکته توجه کنند که دوره ی B . Pharm  با عنوان تکنسین دارو خانه یا مسئول فنی داروخانه در ایران مورد ارزشیابی قرار میگیرد و نه دکتر داروساز.

B.Pharm – لیسانس داروسازی

در دوره B. Pharm طی 4 سال دروس تئوری و عملی در دو بخش عمومی و اختصاصی، به دانشجویان داروسازی در هند ارائه می شود.

 دروس عمومی شامل مفاهیم اولیه مانند آناتومی انسان، ریاضی، بیولوژی، کامپیوتر و آمار، شیمی آلی، فیزیولوژی، شیمی تجزیه و… است که برای آماده سازی دانشجو در سال اول تدریس می شوند.

در ۳ سال بعدی دانشجو باید دروس اختصاصی مانند شیمی دارویی، مقدمات داروسازی، مدیریت در داروسازی، داروسازی صنعتی، سم شناسی، اشکال دارویی، فارماکولوژی و… که اکثرا در آزمایشگاه تدریس می شوند را با موفقیت سپری کند.

دروس ارائه شده در دوره B. Pharm

سال اول

• Human Anatomy & Physiology
• Pharmaceutics
• Pharmacognosy I
• Pharmaceutical Organic Chemistry I
• Mathematics or Biology
• Computer Science & Statistics

سال دوم

• Physical Pharmaceutics
• Pharmaceutical Microbiology & Biotech
• Pathophysiology
• Applied Biochemistry
• Pharmaceutical Organic Chemistry II

سال سوم

• Medicinal Chemistry I
• Pharmaceutical Jurisprudence
• Pharmaceutical & Phyto Chemistry
• Pharmaceutical Engineering
• Pharmacology

سال چهارم

• Pharmaceutical Technology & Biopharmaceutics
• Instrumental & Biomedical Analysis
• Pharmacology and Toxicology
• Medicinal Chemistry II
• Industrial Pharmacognosy

فارغ التحصیلان ایرانی دوره B. Pharm‌ می توانند پس از بازگشت به ایران با قبولی در آزمون ارزشیابی مدارک داروسازی، به عنوان مسئول فنی در داروخانه مشغول به فعالیت شوند. آنها همچنین می توانند در آزمون ورودی کارشناسی ارشد شرکت و با قبولی در این آزمون، به ادامه تحصیل در رشته داروسازی یا سایر رشته ها در دانشگاههای ایران (شعب بین المللی) بپردازند.

در حاضر و با در نظر گرفتن جوانب مختلف، دوره B.Pharm را می توان گزینه ای در دسترس برای ایرانیان متقاضی تحصیل داروسازی در هند معرفی کرد.

M.Pharm – فوق لیسانس داروسازی

پس از اتمام دوره B.Pharm در هند، در صورت تمایل، دانشجویان می توانند در دوره 2 ساله M.Pharm که به ۴ شاخه داروسازی تقسیم می شود، شرکت کنند و فوق لیسانس داروسازی دریافت کنند.

مدارک فارغ التحصیلانی که این دوره را در دانشگاههای مورد تأیید وزارت بهداشت به اتمام رسانده اند، مشروط به تطابق طول دوره و گذراندن پایان نامه تحقیقاتی، به عنوان فوق لیسانس داروسازی ارزشیابی می شود.

D.Pharm– دکترای داروسازی

دانشجویانی که دوره B. Pharm را سپری کرده باشند، می توانند با شرکت در دوره ۳ ساله D. Pharm مدرک دکترای ناپیوسته داروسازی (معادل دکترای پیوسته داروسازی) را دریافت کنند.

D.Pharm به دو دوره 2 ساله آکادمیک (به صورت شرکت در کلاس) و دوره 1 ساله اینترنشیپ (کارآموزی) در بیمارستان تقسیم می شود.

۲- دوره پیوسته:

دوره پیوسته تحت عنوان Pharm. D طی 6 ساله برگزار می شود و فارغ التحصیلان آن مدرک دکترای پیوسته داروسازی را دریافت می کنند.

در حال حاضر امکان تحصیل دکترای داروسازی در هند به صورت پیوسته هم برای ایرانیان وجود دارد ولی هزینه بالایی دارد و شرایط گرفتن پذیرش آن هم محدودیت هایی برای علاقمندان ایجاد می کند. به این دلایل می توان گفت عملا تحصیل داروسازی در هند از طریق شرکت در دوره دکترای پیوسته داروسازی (فارم دی) ممکن نیست یا حداقل اینکه خیلی دشوار است.

Pharm. D – دکترای داروسازی پیوسته

دوره Pharm. D از نزدیک ۱1 سال پیش و با تأیید مجلس هند، به علاقمندان تحصیل داروسازی در هند ارائه می شود. هدف از راه اندازی این دوره داروسازی هم آماده سازی دانشجویان برای دریافت مدرک دکترای داروسازی، از طریق برگزاری یک دوره یکپارچه توسط دانشگاههای هند است.

نکته: برای ورود به این دوره متقاضیانی ایرانی باید دارای مدرک پیش دانشگاهی تجربی یا ریاضی باشند.

دوره Pharm. D یک دوره ۶ ساله است که شامل دو بخش می شود؛ در بخش اول (۵ سال اول) دانشجویان دروس ارائه شده را در کلاس و آزمایشگاه سپری می کنند و در بخش دوم (۱ سال آخر) دانشجویان برای کارآموزی باید دوره اینترنشیپ را در بیمارستان یا داروخانه بگذرانند.

لازم به ذکر است دانشجویانی که دوره Pharm. D را در هند به اتمام برسانند در بازگشت به ایران نیاز به شرکت در دوره های تکمیلی ندارند و می توانند پس از قبولی در آزمون ارزشیابی به عنوان دکتر داروساز فعالیت نمایند.

دروس ارائه شده در دوره Pharm .D

سال اول

• Pharmaceutics
• Human Anatomy & Physiology
• Pharmaceutical Organic Chemistry
• Medical Biochemistry
• Pharmaceutical Inorganic Chemistry
• Remedial Mathematics

سال دوم

• Pathophysiology
• Pharmacology I
• Pharmaceutical Microbiology
• Community Pharmacy
• Pharmacognosy & Phytopharmaceuticals

سال سوم

• Pharmacology II
• Pharmaceutical Analysis
• Hospital Pharmacy
• Pharmaceutical Jurisprudence
• Medicinal Chemistry
• Pharmaceutical Formulations

سال چهارم

• Clinical Toxicology
• Clinical Pharmacy
• Pharmacotherapeutics I
• Pharmacotherapeutics II
• Biostatistics & Research Methodology
• Biopharmaceutics & Pharmacokinetics

سال پنجم

• Clinical  Research
• Pharmacotherapeutics III
• Clerkship
• Project Work
• Pharmacoepidemiology & Pharmacoeconomics
• Clinical Pharmacokinetics & Therapeutics Drug Monitoring

سال ششم

• (General Medicines (6 Months
• (Specialized Medicines (3 subjects – ۲ Months each

مدارک لازم برای اخذ پذیرش رشته داروسازی در هند

• مدرک زبان IELTS / TOEFL/ MSRT/ TOLIMO  (مختص کنسولگری ایران در هند برای اخذ مجوز ثبت نام در دانشگاه های هند)
• کپی صفحات پاسپورت
• کپی مدرک دیپلم و ریز نمرات
• کپی ترجمه انگلیسی مدرک دیپلم و ریز نمرات (با تأیید دادگستری، وزارت امورخارجه و سفارت هند)
• کپی مدرک پیش دانشگاهی و ریز نمرات
• کپی ترجمه انگلیسی مدرک پیش دانشگاهی و ریز نمرات (با تأیید دادگستری، وزارت امورخارجه و سفارت هند)
• دو قطعه عکس ۳×۴

تاریخ شروع ترم ها و اخذ پذیرش

دوره های داروسازی در هند، ماه سپتامبر (شهریور) هر سال شروع می شوند. از بهمن و اسفند سال قبل هم باید برای گرفتن پذیرش اقدام کرد.

هزینه تحصیل داروسازی در هند

هزینه دوره های داروسازی در هند به مقطع تحصیلی بستگی دارد؛ شهریه دوره‌ های کارشناسی، 6 هزار دلار و شهریه دوره های دکترای داروسازی در هند 10 هزار دلار است.

هزینه زندگی در هند را هم بین 400 تا 500 دلار در ماه می توان برآورد کرد.

پیشنهاد مشاور

در شرایطی که در سال های اخیر به دلایل مختلف، شرایط تحصیل در هند در رشته های پزشکی دچار تغییرات زیادی شده و تحصیل رشته های پزشکی در هند برای دانشجویان بین المللی و ازجمله ایرانیان شرایط سختی پیدا کرده و در مواردی عملا غیرممکن شده، تحصیل داروسازی در هند برخلاف پزشکی و دندانپزشکی همچنان می تواند یکی از گزینه های ایرانیان علاقمند به این رشته تحصیلی باشد.

همانطور که در خلال مطلب هم گفتیم؛ طبق آخرین شرایط، ایرانیان متقاضی تحصیل داروسازی در هند می توانند با انتخاب دانشگاهی مورد تأیید وزارت بهداشت که هزینه تحصیل در آن سنگین و شرایط اخذ پذیرش از آن سخت نباشد، به تحصیل داروسازی در هند مشغول شوند.